کودکان خجالتی
کودکان خجالتی و کمرو
پروین اعتصامی- کارشناس ارشد روانشناسی (مرکز مشاوره فردوس مبارکه)
یکی از مشکلاتی که اغلب کودکان و نوجوانان تجربه ای از آن درذهن دارند،احساس خجالت وکمرویی است.کمرویی به مفهوم احساس ناراحتی از بودن در جمع می باشد.کودک خجالتی در موقعیت های نا آشنا و هنگام ارتباط و گفتگو با دیگران عصبی و مضطرب می شود.
علائم کمرویی در کودکان:کودک خجالتی ممکن است- از جمع سایرین دوری گزیند و تعاملی برای یادگیری اجتماعی نشان ندهد. دوستان کمی داشته باشد. از شرکت در محافلی که تعاملات اجتماعی زیادی به همراه دارد امتناع کند.(مثل اجرای نمایشنامه-خواندن سرود و ....)- از تمام استعدادها و توانائیهایش ،از ترس این که مورد قضاوت و داوری قرار گیرد،استفاده نکند-احساس اضطراب شدید داشته باشد- علائم جسمانی خاصی مثل:لکنت زبان،بریده بریده حرف زدن و.... از خود نشان دهد.
ملاحظات و کمک های والدین:پدر و مادر بیش از دیگران می توانند بر زندگی کودک اثر بگذارند.لذا می توانید نکات زیر را در مورد برخورد با این نوع کودکان از خود نشان دهید :
1- دقت کنید لقب خجالتی به فرزندتان ندهید.کودکان و بزرگسالان تمایل دارند صفت هایی را که به آن ها نسبت می دهند ،درونی کرده و همانگونه رفتار کنند.آنچه شما به فرزندتان می گویید تاثیر زیادی بر افکار و رفتار او دارد.
2- اجازه ندهید سایرین هم فرزند شما را خجالتی صدا کنند.
3- هیچگاه زمانی که فرزندتان دچار شرمساری و خجالت شده است ،او را مورد انتقاد قرار ندهید و سعی کنید همواره او را درک کنید و با او همدلی داشته باشید.
4- فرزندتان را تشویق کنید تا درباره علت خجالت کشیدنش با شما صحبت کند.
5- درباره دوران کودکی خودتان و زمانی که خجالت می کشیده اید،با فرزندتان صحبت کنید و برایش شرح دهید که چگونه با این احساس خود مقابله می کردید.
6- کودک را از قبل برای موقعیت جدید آماده سازید.برای مثال اگر قرار است کودک به جشن تولد دوستش برود،با او دراین باره صحبت کنید.برای او شرح دهید که بچه ها به طور معمول در مهمانیهای تولد چکار می کنند.
7- سعی کنید کودک خجالتی را ابتدا با گروه های کم جمعیت روبرو کنید.در برخی موارد نیز که کودک به همراه یکی از افراد خانواده خود می باشد،کمتر احساس شرمساری و خجالت می کند.
8- موقعیتی ایجاد کنید تا کودکان دیگر جلب بازی با فرزندتان شوند.مثلاً هنگامی که به پارک می روید،چند اسباب بازی و سرگرمی جالب با خود همراه ببرید،تا کودکان دیگر به دور شما و کودکتان جمع شوند و خواهان بازی با او شوند.
9- رفتارهای اجتماعی کودک را تشویق کنید.تلاش های فرزندتان را ،هنگامی که سعی می کندبا احساس خجالت و شرمساری خود به مقابله برخیزد،مورد تحسین و حمایت خود قرار دهید.
10- هدفهایی مقبول و دست یافتنی برای فرزندتان در نظر بگیرید.سعی کنید هدفهایتان ساده باشند تا فرزندتان از رسیدن به آن احساس اعتماد بنفس و سربلندی کند.برای مثال "سلام کردن" به سایرین -اعم از کوچک و بزرگ-به عنوان اولین گام.
11- هیچگاه خجالتی بودن او را به رخش نکشید و یا زیاد به او فشار نیاورید که چرا خجالتی است و چرا سلام نمی کند. بیشتر کودکان خجول، خودشان می دانند که خجالتی هستند و توانایی راحت بودن در جمع را ندارند.
12- سعی کنید رفتارهای اجتماعی خودتان را بررسی کنید و الگوی خوبی از اعتماد بنفس برای فرزندتان باشید.